Cem erkanında, on iki hizmet…

Cem erkanında, on iki hizmet…
Alevi inancında cem erkanları, önemli bir konuma sahip ve en çok önem verilen pratik uygulamadan biridir.

Cem hizmetinin düzenli, sorunsuz, insanların gelişi güzel hareket etmemesi, edep erkan içinde oturması, davranışların dizginlenmesi, cem hizmetinin huzur içinde geçmesi önem arz etmektedir ve aynı zamanda bir zorunluluktur. Bu zorunluluk gereği, yerine getirilmesi gereken pratik hizmetler söz konusudur. Bu pratik hizmetlerin tümü, On Iki Hizmet olarak tanımlanmıştır.  

On Iki Hizmeti yerine getirmekle yükümlü olan görev sahipleri şunlardır…

1- Mürşid-Pir, hizmeti…   
Hizmet itibari ile Hz.Muhammed, Şahı Merdan Ali’yi temsil eder. Cem erkanı yöneticiliğini yapar, ikrar alır nasip verir. Pir ve Mürşid bu posta vekaleten otururlar. Yolun zahir ve batın ilminden haberdar, talibi yolun ilimiyle, edep ve erkaniyle eğitip irşad edendir. Ceme katılan toplumu; aydınlatan, ibadetini yaptıran, sorgulayan yani cem hizmetinden sorumlu ve tek yetkili kişidir.  

Pirin, Post duası...     
Bismişah, Allah Allah!
Erenler postu geldi, hizmetler yerin aldı,
Mümin müslim ikrarın verdi,
Ikrarınızda daim olasınız, Hakk didarı göresiniz.
Pirlerin, himmet ve hidayeti üzerinizde hazır, nazır ola.
Allah Allah, Hakk eyvallah.
Gerçeğe Huu, mümine ya Ali. 

2- Rehber, hizmeti…   
Görev itibariyle Imam Hüseyin’i temsil eder. Yola girmek isteyenleri yolun edep erkanını, ilim irfanını, şartlarını, kurallarını öğretmekle yükümlüdür. Mürşid-Pir ile talip arasında dialoğ hizmetini yürütendir. Mürşid-pir gibi talibin menevi hallerinden sorumlu kişidir.  

3- Gözcü, hizmeti…
Görev itibariyle Ebuzer Gaffari’yi temsil eder. Rehberin yardımcısıdır. Cem'in sessiz ve sakinlik içinde gecmesini sağlar. Dolayısiyle cem erkanının aşayişini sağlanmasından sorumlu kişidir.  

Gözcü, hizmet duası…
Bismişah Allah Allah!
Allah‘tan ola hidayet,
Muhammed Mustafa‘ya ola şefaat,
Ali‘yyel Murtaza‘dan ola himmet,
Üstadımız, gözcü Karaca Ahmet,
Allah eyvallah, nefes Pirdedir. 

4- Zakirci, hizmeti…    
Görev itibariyle Bilal Habeş’i temsil eder. Cem erkanında; Tevhid, Duaz-ı Imam, Mersiye, Semah, Nevruziye, beyitler okur ve Mürşid-Pir kelamını ile cemde zikiri yönetmeyle sorumlu kişidir.  

5- Süpürgeci-Ferraşcı, hizmeti…
Görev itibariyle Selman-ı Pak’ı temsil eder.  Cem erkanında baştan sonuna kadar Hakk Meydanı’ndan sorumlu kişidir. Temizliği, paklığı simgeler. 

Spürgeci-Feraşcı, hizmet duası…
Bismişah Allah Allah!
Üç bacı idik Güruh-u Naci idik,
Kırklar ceminde spürgeci idik,
Süpürgeyi süpürdü Selman,
Kör olsun Yezid ile Mervan,
Zuhura gelsin Mehdi sahibi zaman,
Allah eyvallah, nefes Pirdedir. 

6- Çerağcı-Delilci, hizmeti… 
Görev itibariyle Cabir El Ensari’yi temsil eder. Yolun edep erkanına göre cemevinde bulunan delil(çerağ) aydınlatma araçlarını hazırlar. Delil(çerağ) uyandıran(yakan) ve dualarını okuyan kişidir.  

Delilci-Çerağcı hizmet duası…
Bismişah, Allah Allah!
Çerağı ruhşan, Fahri Dervişan,
Zuhuri iman, Himmeti piran,
Pire Horasan, küşad-i meydan,
Kuvve-i Abdalan, kanuni evliyan,
Verelim Muhammed Mustafa’ya ve Ehli Beyt’ine salavat. 

Ya Cenab-ı Hakk!
Hz.Muhammed Mustafa’ya, Keremler Şahı Ali’yyün Veliullah’a ve Ehli Beyt’ine dua ile selam olsun.
Şahı Merdan Ali’den üstün Veliullah, Zülfikar’dan üstün ilahi Adalet yoktur. 

Yaradanın kutlu nuru aşkına; Ya Allah, ya Allah, ya Allah!
Nübüvvetin aydınlık nuru aşkına; Ya Muhammed, ya Muhammed, ya Muhammed.
Velayetin arıtıcı nuru aşkına; Ya Ali, ya Ali, ya Ali 

Delili, sır etme hizmet duası…
Bismișah, Allah Allah!
Esirgeyen, bağıșlayan Allah’ın adıyla, ya Allah!
Peygamberin nuru așkına, ya Muhammed!
Velayetin nuru așkına, ya Ali!
Sır ola, nur ola.  
Allah eyvallah, nefes Pirdedir. 

7- Sakkacı, hizmeti…
Görev itibariyle Ammari Yaseri’yi temsil eder. Imam Hüseyin ve Kerbela Şehitlerini temsilen su görevini yapan kişidir. “Imam Hüseyin aşkına, Kerbela Şehitleri aşkına” diyerek Mürşid-Pir tarafından dualanan suyu toluma veya da toplumu temsilen üç kişiye verlir. 

Sakacı, hizmet duası…
Bir bacı can omuzunda havlusu, bir erkak can elinde su ve leğen ile meydana gelirler.

Bismişah, Allah Allah!
Maneyi marifet, sırrı hakikat
Geldi hizmeti Muhammed Mustafa,
Sukut eyleyin ey comat. 

Üç kere tekrarlar ve her söyleyişte, Allah Muhammed ya Ali diyerek leğene üç kere su damlatır. Dar duasını alarak Allah eyvallah, nefes pirdedir der ve yerine geçer. 

8- Kurbancı, Niyazcı-Lokmacı, hizmeti… 
 Görev itibariyle Mahmut el Ensari’yi temsil eder. Gelen lokma ve kurbanların alınması, hazırlanması, dualanması, kesilmesi, pişirilmesi, dağıtılması bu kişiye aittir. Fazla lokmaları hazırlar ve beraberinde eve almak isteyenlere verilmesini sağlayan yetkili kişidir. 

Kurbancı, hizmet duası…
Bismişah, AllahAllah!
Muhammed Ali hürmeti için,
Bu dergahtan ayırma ey gani Şah!
Ferman-ı Celil, Kuban-ı halil
Delil-i Cebrail, tek bir Ismail
Niyazımızı  kurbanımız kabul ola

Destur ey gani Şah!
Tek bir Allah-u ekber
Tek bir Allah-u ekber
Tek bir Allah-u ekber
Cenab-ı Hakk kabul buyursun.
Allah Allah, Hakkeyvallah Huu…  

Lokmacının, Rızalık hizmet duası…
Canlar!
Göz nizam el terazi, herkes oldumu hakkına razı?
Göz nizam el terazi, herkes oldumu hakkına razı?
Göz nizam el terazi, herkes oldumu hakkına razı? 

Cemaat: Biz razıyız, Hakk da senden razı olsun.
Lokmacı: Allah da sizlerden razı olsun.  

 9- Ibriktarcı-iznikçi-tezekar, hizmeti…
Görev itibariyle Ehlibeyt dostu Kamberi temsil eder. Cem de Mürşid-Pir’in ve cemdeki toplumun zahiri abdest(beden temizliği) almalarını sağlar. Bu beden temizlik sembolik anlamda bir yıkanma, bir tür tarikat(yol) abdestidir. Cem ibadetine gelen her can önceden duşunu, banyosunu almış, temiz giysilerini giyinip gelerek ve tarikat abdestini de Mürşid-Pir nefesiyle bütün kötü hal ve davranışlardan uzaklaşmak anlamındadır.  

Tezekar-Ibrikci, hizmet duası…
Bismişah Allah Allah!
Ben Gülam-i Haydarım,
Ahudan etmem hayfu pak,
Bu hizmetin sahibi Selman-ı Pak,
Gönlümüzü Hakk‘a bağladık,
Yunduk, arındık, olduk
Allah eyvallah, nefes Pirdedir. 

10- Meydancı-pervaneci-semahcı, hizmeti…  
Görev itibariyle Hüzeyme tül Yemeni’yi temsil eder. Cem erkanında Duaz-ı Imam ve Miraclama eşliğinde yapılan semah hizmetinde sorumlu kişidir.  

Semah ağırlama, vecde ve trans olmak üzere üç ana bölümden oluşmaktadır.
Ağırlama bölümü, ağır hareketlerle giriş bölümüdür.
Vecde bölümü, semahın hareketlendiği bölümdür ve
Trans bölümü ise, en hareketli kendini aşma bölümüdür. 

11- Peyikçi, hizmeti... 
Görev itibariyle Amri Ayyari’yi temsil eder. Rehberin talimatı doğrultusunda; Cem erkanının tarihini topluma bildirmekle, toplumun ceme katılmasını sağlamakla sorumlu kişidir.  

Peyikçi, hizmet duası…
Huu Erenler!
Hakk Muhammed Ali hizmeti geldi.
Himmet ya Pir. 

12- Kapıcı, hizmeti… 
Görev itibariyle Gülam Keysani’yi temsil eder. Bu görev iki kişi tarafından yapılır. Iki kişi olmasının nedeni; biri cemevinin dışından ve ikincisi ise cemevinin içerisinden sorumludur. Herhangi bir durumda kapıcı o durumu gözcüye, gözcüğ rehbere ve rehberde Mürşid-Pire iletir.
Aşk ile, hzimetler kabul ola…