Alevilikte, Dar erkanı ve Dar duruşları…
Alevilikte, Dar erkanı ve Dar duruşları…
Dava insanlık davasıdır, ne mutlu insanım diyene.
Dar erkanı…
Şahı Merdan Ali'nin yaşam biçimine ve düşüncelerine bağlanarak Hz.Muhammed Mustafa'ya uzanan Aleviliğe etki eden diğer islami öğeler, dört büyük kişiden kaynaklanmıştır. Bunlar, Anadolu Alevilerince “dar” erkanı olarak kabul edilmişlerdir.
Dar, kelime manası; Ayağa kalkma, ayakta durma yani kıyamla Hakk’ın huzuruna durmaktır.
Inanç boyutunda; Maneviyette ölümden sonra, yeniden dirilip ayağa kalkmak, özünü kötülüklerden arındırmaktır.
Alevi inancında, Dar erkanı dört çeşittir…
1-Dar-ı Mansur,
2-Dar-ı Fazlı,
3-Dar-ı Nesimi,
4-Dar-ı Fatma‘dır.
Dar-ı Mansur, kıyam halidir…
Dara asılır şekilde Pir nazarına durup, elini sallandırıp berdar olmaktır.
Mansur, Maliki Kadısı’nın verdiği fetva ile derisi yüzülerek şehid edilmiş büyük bir sufidir. Asıl adı Hüseyin olan ve 921 yılında Bağdat'ta can veren
Mansur, dar duruşu; Ayakta, dimdik durup sağ elini kalbin üzerine koyup ve sol el ise, yanına bırakılarak durulur.
Dar-ı Fazlı, rükü halidir…
Aşk ola, dedikte secdeye varmaktır. Zira Fazlı’yı, yüzü üstüne bıçağa bıraktılar. Fazlı gibi, hançer ciğerimde demektir.
1394 yılında, Iran’da Alınca Kenti’nde; Timur tarafından astırılan Fazlullah adına, Fazlı darına durulur. Fazlı, eğilip iki elini karnından aldığı yaraların üstüne basarak, yolumdan dönmem anlamında secdeye kapanmıştır.
Fazlı dar duruşu; Iki elin, kalbinin üstüne kapatarak yarı eğilmiş vaziyette durulur.
Dar-ı Nesimi, secde halidir…
Doğrulup oturduğu vakit, Dar-ı Nesimi olur. Nesimi gibi, postum yüzdürdüm demektir. Bir Sufi sıdk yani doğrulukla dara dursa, bu dört darın piri ol mümine şefaat eder.
Nesimi, 1417 yılında Haleb’de derisi yüzülerek şehit edilmiş bir Evlad- Resul‘dür. Batıl inanca karşı geldiği için, zamanenin gericileri Ulu Ozan Nesimi’yi diz üstü oturtup derisini yüzmüşlerdir.
Nesimi dar duruşu; Diz üstü, oturup secdeye kapanma ve dara durma vaziyette durulur.
Dar-ı Fatma darı, teslimiyet halidir…
Ayaklarını, birbirin üstüne koymaktır ve Pir Imam Hüseyin‘den kalmıştır.
Dar-ı Fatma, Ehli Beyt’in annesi Fatma-tüz Zehra Ana‘nın adına yapılır.
Hz.Muhammed Mustafa, torunları Şerif Imam Hasan ve Pir Imam Hüseyin’den su ister. Sevgili dedelerine su getirmek için Pir Imam Hüseyin, daha erken davranmak isterken sol ayağının baş parmağı taşa takılarak kanamıştır. Sevgili dedesi görüp üzülmesin diye, sağ ayağını kanayan sol ayağının baş parmağının üstüne kapatarak, akan kanı gizlemiştir.
Fatma Ana, Imam Hüseyin’in ayağını pansuman ettiği için Dar-ı Fatma denir.
Fatma Ana dar duruşu; Sağ ayak, sol ayak başparmağının üzerine gelecek biçimde, baş öne ağilerek bir saygı duruşudur.
Dar-ı Fatma’da verilen mesajın önemi ve verilmek istenen asıl mesaj; Hakk ve hakikat yolunda, Masum olsan da özü dara çekmek gerekiyor.
Görüldüğü gibi bu saygı duruşu, islam dünyasında mazlumluğu temsil eden, fikri temsil eden, cehalete karşı olmayı temsil eden ulu erler adına yapılmaktadır.
Aşk ile, dar çeken didar göre…
Not: Sinasi Koç dedenin, “Dar erkanı” hakkındaki bilgilerinden faydalanılmıştır.
(Bak: Şinasi Koç, Allah İnsanlardan Ne İstiyor, s. 109 vd.)
Ehli Beyt yazarı ve Seyyid Seyfeddin Ocağı evlatlarından,
=Seyyid Hakkı=
Seyyid Hakkı, Sosyal Medya Takip Hesaplarımız…
YouTube, ilim kanalımız: https://www.youtube.com/user/YediDeryaSohbeti62
YouTube, Hakk Dergahı TV : https://www.youtube.com/channel/UCiYFRPz6s8F4dBXue1V8zVg
Facebook, Alevi Hizmet Dergahı grubumuz: https://www.facebook.com/groups/244039227002241/
Fcebook, Ehlibeyt Ilim Mektebi sayfamız; https://www.facebook.com/Ehlibeyt-%C4%B0lim-Mektebi-194839911064876
WEB sayfamız, Alevilikte Inanç; https://www.alevilikte-inanc.de/
Facebook özel sayfamız; https://www.facebook.com/SeyyidHakkiAL