Alevi oruçlarında, sahura kalmak yoktur ve matem ayında dikkat edilmesi gereken hususlar.
Alevi oruçlarında, sahura kalmak yoktur ve matem ayında dikkat edilmesi gereken hususlar.
Alevi oruçlarında, sahura kalkmak yoktur. Oruç açma; Ezan sesi veya başka işaretler doğrultusunda açılmaz.
Güneş, daha ufuktayken ağzın mührü açılır. Bunun anlamı; Imam Hüseyin, daha güneş ufuklardayken katledilmiş olmasından kaynaklanıyor. Dolayısiyle oruç açma-Ağzın mühürünü açma güneşe göre ayarlanır.
Eğer güneşin görünmesi münkün değil ise o zaman her can kendini, yaşadığı bölgenin saatine göre ayarlaması gerekir. Yenilen ve içilenler, gece yarısından önce yerine getirilmelidir. Saat gece yarısını geçtikten sonra, niyet edilir ve ağız mühürlenir. Göstermelik sofralar yerine, basit yemeklerin yer aldığı sofraların kurulmasına özen gösterilmelidir.
Sahur kelime, anlamı.
Arapça „sḥr” kökünden gelen “saḥur” “Tan ağarması” demektir. Türkçe karşılığı ise; "seher vakti yenen yemek" demektir. Gün doğmadan önce yenilen yemeğin adıdır. Bu durum aleviler için geçerli değildir. Yani Aleviler de sahura kalkmak yoktur.
Diğer önemli bir husus ise, “Iftar” kelimesidir.
Iftar kelimesi Arapça, “fṭr-fatr” kökünden gelen ifṭar "kahvaltı etme" sözcüğünden türemiştir. Bu sözcük Ibranice de ise; "Açma, çözme, serbest kılma" kökü ile eş kökenlidir. Görüldüğü gibi “iftar” dini manada oruç açma yemeği ile hiç bir alakası yoktur. Dini anlamda, zamanla “oruç açma yemeği” manası yüklenmiştir.
Doğru olan „Orucumu, ağız mühürümü“ açıyorum hitabıdır. Dolayısiyle Aleviler “iftarımı” açıyorum yerine “orucumu, ağız mühürünü” açıyorum derler.
On Iki Imam matem ayında, dikkat edilmesi gereken hususlar.
On Iki Imam ayı, “matem-matemorucu” ayı olarak algıladığımız için yolumuzun edep erkan ve inancımızdaki değerlere saygılı olmak üzere;
1- Her türlü eğlence, sevinç ve zevk verici davranışlardan uzak durulmalı. Matem ayı boyunca; Düğün, nişan, sünnet, doğum günü, vs. yapılmaz. Yapılan düğünlere ise, gidilmez.
2- Uyuşturucu madde ve alkol benzeri zevk verici maddelerden kaçınılmalı ve matem ayı boyunca et ve etli yiyeceklerden uzak durmak gerekir. Muhharem ayının 10’cu günü Imam Hüseyin’in mübarek başı bıçak ile gövdesinden ayırdıkları için, mümkün oldukça bıçak ve benzeri kesici alertler kullanılmamalıdır.
3- Matem ayı boyunca nefsani cinsel ilişkilerden uzak durarak, nefse hakim olmaktır. Yani vücudun bütün azalariyle, mateme tabii olmaktır.
4- Mümkün oldukça, su içilmemelidir. Vücudun su ihtiyacını; Meşrubat, çay, ayran, vs. ve sulu yemeklerle karşılanmalı. Bunun nedeni ise; Imam Hüseyin, Ondört Masum-u Pak ve Kerbela şehitleri susuz bırakılarak katledilmiş olmalarından kaynaklanıyor. Susuz kalmanın ne olduğunu, suyun önemini anlamak ve kavramaktır.
5- Sağlık açısından yemeği aşırı derecede yememekle beraber, döne döne yemeğin yenmesi manaya ve niyete uygun değildir.
6- Çevreden, arkadaşlardan ve dostlardan alınan parti ve eğlence davetlerini kabul etmemek ve gerekçesini, davet sahiplerine üsülce açıklanmalı.
7- Matem gereği süs ve süslenmelerden, gösteriş ve lüks özentilerden uzak durulmalı.
8- Yaşadığımız ortama göre, imkanlarımız ve olanaklarımız elveriyorsa saç, sakal tıraşı olmamaktır.
9- Matem, birlik ve beraberlik aşkı içinde; Dargınlık ve kırgınlıklar varsa barışılmalı, hoşgörülü olmak gerekir. Hatı zatında mümkün oldukça hayatımız boyunca hoşgörü ilkesine, bağlı kalmak gerekir.
10- On Iki Imam için çekilen matem ve tutulan matem orucundaki amaç, nefse hakim olmaktır. Dolayısiyle Kerbela katliamını; Beyinde, kalpte ve yürekte his etmek için nefse hakim olmaktan geçer. Fakat, metropollerde iş şartlarını göz önünde tutulursa, istisnalar olabilir. Her kes mümkün oldukça, tüm zorluklara rağmen, belirtilen şartlar doğrultusunda hizmet yerine getirilmeli.
11- On Iki Imam, matem ve matem orucu ayında; Belirtilen usüller doğrultusunda davranmak her Alevi can için, manevi değerlerimize sahip çıkmak bir insani görevdir ve sorumluluktur. Ancak sağlıksal olarak; İlaç, şeker, vs. benzeri durumlar, mesleki durumlar gibi zorluklar ve sorumluklar doğal olarak ihmal edilmemeli. Matem ve matem orucu sağlığımızı bozmayacak, okul ve iş yaşamımızı aksatmayacak biçimde gönül rızalığı ile yerine getirilmeli ve tutulmalıdır.
12- Durumu özetliyecek olursak, nasıl ki yakınlarımızdan birini kaybettiğimiz zaman, onun acısı, matemi ile bir zaman kederli, üzüntülü günler yaşıyorsak, işte bu oniki gün oruç boyunca da aynı şekilde davranmalıyız. En önemlisi ve iyi tarafı da, devamlı ibadet halinde olmaktır.
Bu kurallara uymak kendi onurunu yüceltmek, nefsini yenmek demektir yani kısacası iyide yapsak kötüde yapsak kendimiz içindir, bir başkası için değildir.
Imam Hüseyin’e, O’nun soyuna ve dostlarına selam olsun! Mervan’dan yezid’e, Yezid’ten günümüz yezidlerine yüz bin kere lanet olsun.
=Seyyid Hakkı=