Kalender Veli Ocağı
Kalender Veli Ocağı
Seyyid kalender Veli, imam Muhammed Bakır soyundan gelmektedir. Kalender Veli’nin babası Seyyid Siyami Fakı, annesi Gül Zeynep Hatun’dur.
Kalender veli, Ankara-Çubuk ilçesi Sele Köyü’nde hicri 626, miladi 1236 yılında dünyaya gelmiş; hicri 722, miladi 1324 yılında vefat etmiştir.
Teberoğlu’nun iddiasına göre Kalender Veli, 19 cu kuşaktan Peygamber’in torunudur. Bu doğru olamaz. Şöyle ki: yukarıda soyağacını yayınladığımız Hacı Bektaş Veli, 1206 yılında doğduğu halde, Hz.Ali’den başlayarak 23 ncü kuşağı oluşturuyor. Keza onun amca oğulları Pir İlyas ve Hasan Gazi de 23 ncü kuşağı oluşturuyorlar. 1231 yılında doğan Kalender Veli, onlardan yaklaşık 30 yaş küçük olduğu için, 24 ncü kuşağı oluşturuyor. Bu nedenle Hz.Muhammed’in 23 ncü torunu oluyor.
Söylencelere göre, Kalender Veli’nin babası Seyyid Siyami, Horasan’dan Anadolu’ya gelen Kutbettin Haydar komutasındaki ordunun içindedir. Kutbettin Haydar, Keskin Tekfuru’na yenik düşüp tutsak edilince, ordusunun kalanları dağılır. Seyyid Siyami Fakı da gelip, Çubuk ilçesi, Sele Köyü’ne yerleşir. Daha doğrusu Sele Köyü’nü kurar. Türbesi de bu köydedir. Onun oğlu da Cücük Köyü’nde vefat etmiştir.
Seyyid Siyami’nin musahibi de Gül Baba’dır. Söylencelere göre Beypazarı Karaşar Beldesi yöresinde yaşayan göçerlerden Yağdanı Sultan’ın kızı Melek,ruyasında Peygamber’in bulunduğu mecliste, Seyyid Kalender ile nikahlanır. Ruyasını babasına anlatır. Babası, bu rüya üzerine Çubuk-Sele köyüne gelip, Seyyid Siyami Fakı’ya konuk olur. Bu rüya onlara da malum olmuştur. Seyyid Kalender Veli’nin ruyasında Hz.Ali kendi nikah şahidi olmuş, Hacı Bektaş Veli de Melek Kızı’n şahidi olmuş.
Bu rüya üzerine hep beraber Sulucakarahöyük’e giderler. Hacı Bektaş Veli, onların nikahını kılar. Birkaç gün Dergah’ta konuk olduktan sonra, Çubuk-Sele köyüne dönerler.
Bir süre sonra Seyyid Kalender ile Melek Hatun, el öpmeye Beypazarı’ndaki Melek Hatun, el öpmeye Beypazarı’ndaki Melek Hatun’un babası Yağdanı Sultan’a giderler. Yağdanı Sultan onlara “el öpümlüğü” olarak Karaşar, Saray, Dikmen, Köseler ve Dere köylerini verir. Bundan böyle bu köyler Seyyid Kalender Veli’nin talipleri olurlar.
Seyyid Kalender’in Hamdi, Gülfatma, Abdulkadir ve Ali adlarında dört evladı olur. Seyyid Kalender VeliOcağı, Çavundur ve Garkın Türkmen boylarına pirlik yapmışlar. Ayrıca Terekeme Türkmenleri de önceleri Kalender Veli Ocağı’na bağlı iken, zamanla ocak mensupları bu boya gidemediği için, Terekeme Türkmenleri Kalender Veli Ocağı’ndan kopmuşlar.
Anadolu Selçuklu Sultanı IV.Kılıç Arslan, yardımlarından dolayı, Çubuk Ovası’nda Cücük ve Taşpınar köyleri civarını bir fermanla Seyyid Kalender Veli’ye vermiş.
Söylencelerden öyle anlaşılıyor ki, 1262 yılında Seçuklu sultanları II.İzzettin Keykavus ile IV.Kılıç Arslan arasındaki taht kavgasında: Seyyid Kalender Veli, IV.Kılıç Arslan’ın yanında yer almış, bundan dolayı da sözkonusu bölge kendisine verilmiş.
(IV.Kılıç Arslan, 1229+1261-1266 yılları arasında önce Tokat bölgesini yönetti. Daha sonra kardeşi II.İzzettin Keykavus’u yenerek, tüm ülkeye hakim oldu. Moğollar’ın desteği ile Anadolu Selçuklu sarayına vezir olan Muhittin Pervane, 1266 yılında bir ziyafet sırasında IV.Kılıç Arslan’ı zehirleterek, yerine henüz çocuk olan oğlu III.Gıyasettin Keyhüsrev’i getirdi. Fakat Ülkeyi fiilen kendisi yönetti.)
Seyyid Kalender Veli, büyük oğlu Hamdi’yi, Seyyid Haci Ali Turabi’nin torunu ile everir, sonra ona der ki; “Evladım Hamdi, iki aslan bir yatakta yatmaz. Git Cücük çiftliğine yerleş.”
Hamdi Sultan orada mal-mülk sahibi olur. Bir gün Hünkar Hacı Bektaş Veli ile Kalender Veli Sultan, Seyyid Hamdi’ye konuk giderler. Hamdi Sultan buna çok sevinir. Koca Hünkar ile babası kendisine konuk gelmişler. Bundan çok büyük onur duyar. Onlardan gizli dışarı çıkıp ağıla gider, bir sürü kuzu’yu onlara kurban olarak keser. Bir süre sonra Çobanları sürüyü ağıla getirirler. Koyunlar çığlık çığlığa meleşirler. Bu sesler üzerine Hünkar ile Kalender Veli dışarı çıkarlar ne görsünler? Hamdi Sultan, ağıla girip bir sürü kuzuyu kesmiş. Hünkar ona: “Hamdi Sultan, sen tam bir kuzukıransın. Bunca kuzuyu kesmeye ne gerek vardı. Bize bir tane yeterdi” der.
Hünkar, koyunların feryat halinde meleşmelerine dayanamaz. Besmele ile ağılın kapısını örtüp, velayet gücüyle onlara yeniden hayat verir. Tekrar ağılın kapısını açınca, kuzular canlanarak annelerine doğru koşarlar.
Bu olaylardan sonra Hamdi Sultan’ın soyundan gelenlerin adı “Kuzukıranlar” olur. Hatta kimi çevreler, onları ayrı bir “Ocak” sanırlar. Çubuk-Kargın köyünde oturan Seyyid Hamdi’nin torunları, “kuzukıran”, “Büyük Kuzukıran” ve “Öz Kuzukıran” soy adlarını almışlar. Yine Hamdi Sultan’ın soyundan gelenler Meşeli, Aydıncık, Karaşar, Sarısu, Köserlik, Tepeköy ve Kutluşar’a Dedelik etmişler.
Bu olayın inanç yanını bir tarafa bırakalım, Hünkar Hacı Bektaş Veli bu tarihlerde Hamdi Sultan’a gitmiş olamaz. Seyyid Kalender, 1231 doğumlu olduğuna göre, oğlu Hamdi olsa olsa 1255 doğumlu olabilir. Hünkar, 1271 yılından önce oraya gittiğine göre; Hamdi Sultan henüz 15 yaşlarında olmalıdır.
Söylencelere göre Garkın aşiretinden bir bölümü, yerleşik yaşama geçmek isterken, Kalender Veli’den izin alıp, bugünkü Kargın Köyü’nü kurmuşlar. Kalender Veli, oğlu Abdulkadir’i onlara “Pir” yapmış.
Abdulkadir, babasının köyünü ziyarete gittiği sırada orada hastalanarak vefat etmiş. Babası onu Sele Köyü’nede defin etmiş. Daha sonra kendisi de vefat edince, oğlunun yanına gömülmüş.
Seyyid Abdülkadir’in soyundan gelenler Kargın Köyü’ne yerleşmişler. Abdülkadir’in soyundan gelenlerden bir kola “akmanlar” denmektedir. Bir kolu da Çubuk ilçesinin Mahmutoğlan Köyü’ne yerleşmişler.
Seyyid Kalenderin küçük oğlu Ali (Mustafa)’nın soyu Sele Köyü’ne yerleşmiş. Bu soydan gelenler, “Yurdakadem”, “Kalender”, “Yol”, “Enkar”, “Yılmaz” ve “Kozkıran” soyadı ile anılırlar.
Araştırmacı yazar Haydar Teberoğlu; Kalender Veli Ocağı’nın, Malatya’daki Şeyh Ahmet Dede Ocağı’na bağlı olduğunu, dolaysıyla bu ocaktan gelme Otman Baba’ya bağlı olduğunu, Otman Baba Rumeli’ne geçince, kendisine bağlı olan Kalender veli Ocağı’nı vekaleten Hasan dede Ocağı’na bağladığını iddia ediyor.
Bu doğru olamaz, çünkü; Otman baba’nın babası Seyyid Ali’dir. Seyyid Ali, Timur’la birlikte 1402 de Anadolu’ya geldi. Bu durumda Seyyid Ali ve Otman Baba gelinceye kadar Kalender Veli Ocağı bir Mürşit Ocağı’na bağlı değilmiydi?
Yine Otman Baba1453 yılından önce Bulgaristan’a gitmişti. Oysa bu tarihlerde Hasan Dede henüz doğmamıştı.
Kargın köyünde Kel Rıza Bey tarafından tercüme ettirilmiş ve Teberoğlu’nun yayınladığı belgede şunlar aktarılmaktadır: “Seyyid Siyami, Horasan’dan Hacı Bektaş Veli ile birlikte Anadolu’ya gelmiştir. İmam Muhammed Bakır soyundandır. Çubuk-Sele Köyü’nde yatmaktadır. Onun oğlu Kalender Veli, Rum Eri’dir ve Rum’da (Anadolu’da) doğmuştur. Sele Köyü’nde yatmaktadır.
Seyyid Kalender’in Ali, Abdulkadir ve Hamdi adlarında üç oğlu vardır. Abdulkadir, Sele Köyü’nde babasının yanında yatmaktadır. Ali, türbe dışında yatmaktadır. Hamdi ise Cücük Köyü’nde kendi türbesinde yatmaktadır.
Hamdi Sultan’ın oğlu Tabuscu Efendi, onun oğlu Hamdi Efendi, onun oğlu Daşkın Efendi ve kızı da aynı türbede yatmaktadırlar.
Seyyid Kalender’in oğlu Ali Zeynel Abbidin, Kargın köyü’ne yerleşmiş ve orada vefat etmiş. Onun oğlu Ahmet Efendi ve Ali Efendi, babaları Zeynel Abbidin’in yanında yatmaktadırlar.
Ahmet Efendi oğullarından Hacı Mehmet Medine’de kalmış. Diğer oğulları Hüseyin, Hasan ve Ali babaları Ahmet Efendi’nin yanında yatmaktadırlar.
Hüseyin Efendi’den doğan Ahmet, İdris ve Mustafa’ dır. Ali Efendi’den Yahya, Yahya’dan Ali doğmuştur.
Hasan Efendi’den Veli, Haydar, Ahmet doğmuşlar. Hüseyin Efendi’nin oğlu Ahmet’en Hasan; Hasan’dan da Yusuf ve Hüseyin doğmuştur.
Hüseyin’in oğlu İdris’ten Hacı ve Mehmet doğmuşlar. Hüseyin Efendi’nin oğlu Mustafa’dan Ali doğmuştur.”
Kalender Veli soyağacı için: (Veli Saltık-Alevi ocakları Kitabına bakınız)
=Seyyid Hakkı=
Kaynak: Veli Saltık-Alevi ocakları