Şucaaddin Veli Ocağı

Şucaaddin Veli Ocağı
Şultan Sucaaddin Veli, 15. yüzyılda Anadolu’ya gelen Horasan Erenleri’ndendir. Ocağını Eskişehir-Seyyidgazi ilçesi’ne bağlı Aslanbeyli Köyü’nde kurdu.

Sultan Şuca’nın doğum ve ölüm tarihleri bilinmiyor. Bazı kaynaklar onun Osmanlı padişahı II.Murat’ın zamanında yaşadığını belirtmekteler. Yine bazı kaynaklar da onun Seyyidgazi’deki zaviyesini Sultan Orhan’ın bizzat yaptırdığını belirtmekteler. (Şükrü-Battal Gazi s.89)

1483 yılında Otman Baba Velayetnemesi’ni yazan Derviş küçük Abdal’a göre Orhan Baba ile Sultan Şuca çağdaştırlar. Otman baba 1450 öncesi Anadolu’da Manisa dolaylarında kalmış. 1453 yılında İstanbul alındığında Bulgaristan’dadır. 1478 yılında Bulgaristan’da vefat etmiştir. Bu durumda Sultan Şuca 15. yüzyılda yaşamıştır.

Sultan Şucaaddin Velayetnamesi’ni yazan Esiri, 52 sayfalık bir şiirle onu efsaneleştirmiştir. Sultan Şuca’nın Seyyidgazi-Aslanbeyli Köyü’ndeki zaviyesi bir medrese (okul) şeklinde yapılmıştır. Aşevi, Cemevi, yatakhane, okuma salonu, toplantı salonu bulunan bu okul, yatılı bir okul olarak işlev görmüştür.

Osmanlı bir kaynak olan Şakayık’ı Numaniye adlı esere göre: “Katıldığı bir savaşta Sultan II.Murat’ın hayatını kurtardığı için, II.Murat onun adına Edirne’de bir mescit yaptırmış ve Sultan Şuca vefat ettikten sonra buraya gömülmüştür.” (Şakayık-ı Numaniye s. 94).

Sultan Şucaaddin Velayetnamesi’ne göre: “Bir gün Seyyid Nesimi ve Kemal Ümmü, Sultan Şuca’nın Dergahı’na uğradılar. Orada bir Koç vardı. Dervişlere sordular: “Bu Koç Kimindir?”
Dervişler dediler ki: “O Koç Sultanlarındır.”
Seyyid Nesimi dervişlere: “Sultan Koçu ne yapsın. Bu Koç ona put olmuş. Koçu kesip, sultanı bu puttan kurtaralım” dedi.
Kaygusuz baba: “Gelin, er nazarında küstahlık yapmayalım” dedi.

Seyyid Nesimi ile Sultan Kemal, Kaygusuz baba’yı dinlemediler. Koçu kestiler. Kemal Ümmü koçu bir ağaca astı. Seyyid Nesimi onun derisini yüzüp çıkardı. Doğrayıp bir kazana doldurdular. Uzun süre altını harlı alevlerle yaktılar. Koçun eti bir türlü pişmedi.

O sırada Sultan Şuca çıkageldi. Onlar Sultanı görünce dona kaldılar, yaptıklarından dolayı yüzleri kızardı.”

Bu anlatımda anlaşılıyor ki, Alevilerin büyük Ozanları Seyyid Nesimi ile Kaygusuz Abdal, Sultan Şuca’nın Ocağı’nı ziyaret etmişler. Seyyid Nesimi, 1417 yılında Halep’te derisi yüzülerek katledildi. Demekki bu tarihten önce Sultan Şuca Ocağı’nı Seyyid Gazi’de kurmuştu.

Bu da gösteriyor ki: Sultan Şucaaddin, 15. yüzyıl da yaşamıştır. Yine anılan Velayetname’ye göre onun çevresinde 200-300 dervişi (öğrencisi) var. Seyyid Sultan Şuca, Seyyid Gazi, Melik Gazi ve Kargın civarında yaşadı. Bu Velayetname’ye göre Seyyid Sultan Şuca, 8.imam Ali Rıza’dan gelmektedir.

İmam Ali Rıza, 818 yılında Abbasi halifesi Memun tarafından Meşhet’te zehirlenerek öldürüldü. Türbesi Meşhet’te kutsal bir Ziyaretgahdır. (Meşhet, İran Horasanı’nda kalan bir kenttir.) onun tek oğlu imam Cevat Taki’dir. İmam Taki de Bağdat’da Abbasi halifesi Mutasım tarafından 835 yılında zehirlenerek öldürüldü. İmam Taki’nin büyük oğlu imam Naki’dir. Abbasi halifesi Mütevekkil, onu tutuklayıp Samara’ya götürdü. Orada Zindana attı. Kendisinden sonra halife olan Mutemit’te onu 868 yılında katletti. İmam Naki’nin oğlu Hasan Asker de Abbasi halifeleri tarafından 874 yılında ortadan kaldırıldı. Onun tek oğlu imam Mehdi de muhtemelen Abbasiler tarafından ortadan kaldırılınca; onun soyu tükendi.

İmamlık makamı Horasan Nişabur’a taşınan imam Cevat Taki’nin 2.oğlu Seyyid Musa Araç’a geçti. Seyyid Musa Araç da vefat ettiği için onun oğlu Seyyid Muhammed Nişabur Dergahı Pir’i oldu.

Bu durumda Seyyid Şucaaddin Veli, imam Rıza’ya ulaşıyorsa, o da Pir İlyas, Hacı Bektaş, Abdal Musa, Kızıl Deli, Hasan Dede ve Sarı Saltık soyundan geliyor.

Seyyid Şuca’nın çok talibi vardı. Osmanlı Paşalarından Timurtaş paşa da onun talibi idi. Seyyid Şucaeddin Veli’nin türbesi bu paşa tarafından yapılmıştır. Bu paşanın mezarı da Şucaeddin Veli’nin türbesi yanındadır.

Deliorman bölgesi ve Trakya Alevileri’nin çoğu bu ocağa bağlıdır. Genç Abdal adlı Ozan, onun ocağında yetişmiştir. Mezarı da bu zaviyenin içindedir. Sultan Şuca için şu beyiti yazmıştır:
Hz.Sultan Şucaaddin ol kutbi cihan
Gerçek erdir tutmasın kimse gönlünde güman

Aşık Harabi de şu dizeleri yazmıştır:
Vaiz riya ile namaz kılmazdı,
Kalbi selim addi süphan olaydı.
Boynuna halkın günahını almazdı,
Vakıfı esrarı kuran olaydı.

Seyhülislam Yahya Efendi de onun için şu dizeleri yazar:
Mescidde riya pişeler, etsin ka riya,
Bu dergaha gel ki, ne riya var, ne müreya.

Yine Aşık Veysel de onun şu dizeleri dile getirmiştir:
Ziyaretten muradımdır kerem kıl bana Sultan,
Eşiğinden kovma beni, niyaz budur sana her an.

Araştırmacı yazar Haydar Teberoğlu’nun iddiasına göre, Seyyid Otman Baba, Şucaaddin Veli’nin müsahibidir. Kendisi Rumeli’ne geçince, Anadolu’daki talpleri Seyyid Şucaaddin Veli Ocağı’na bağlamış. (H.Teberoğlu, Kalender Veli Velayetnamesi).
=Seyyid Hakkı=
Kaynak: Veli Saltık-Alevi ocakları