5. Ulu Ozan, Virani’nin hayatı…
5. Ulu Ozan, Virani’nin hayatı…
Virani’nin nefeslerinden anlaşılıyor ki, yüksek bir din ve tasavvuf, bilgisine sahip bir gönül erenidir. Ehli Beyt sevgisi ile dolu olan Virani, evrende bütün nesnel varlıklar da görünen Șahı Merdan Ali olduğunu ve Ehli Beyt’e sonsuz bir övgü dile getirmiştir.
Virani, bir süre Necef-i Eşref de Șahı Merdan Ali türbesinde türbedarlık, babalık yapmıştır. 1587’den 1618 yıllarına kadar Iran’da saltanat süren Şah Abbas’la görüşmüştür.
Anadolu’nun, bir çok yerlerini ve daha sonra da Bulgaristan’da, Deliorman ve Debruca’yı dolaşmıştır. Necef’ten döndükten sonra, Deliorman yöresinde bulunan Demir baba Tekkesi’ni ziyaret etmiş ve kendisinden bilgilenmiştir.
Demir Baba Velayetnamesi’nde, Virani’nin Arapça, Farsça bilen güçlü bir Şair olduğu yer almaktadır. Dolayısıyla Virani’nin „Ilmi Civan“ adlı eserindeki şiirlerinde kullandığı ibareler, kelimeler, Farsça ile Arapça tamlamalar, birleştirmeler, kullandığı söz sanatları ve değindiği bilgiler bunu kanıtlamaktadır.
„Virani Baba Divanı“ ile „Virani Baba Risalesi“ adlı eserleri günümüze kadar gelmiştir. Özelikle Șahı Merdan Ali’yi ve On Iki Imam’ı dile getiren çoşkulu övgüleri yer almaktadır.
Bu șiirlerinden, bir tanesini dile getirelim…
Gel dilber ağlatma beni Şahı Merdan Ali aşkına,
Du cihanın Rehnümasi Şir-i Yezdan aşkına,
Şahım Hasan Pir Hüseyin Kerbela meydan için,
Lütfedip bağışla cürmüm Ali sübhan aşkına.
Imam Zeynel Abidin‘in abına yundun ise,
Arayıp kendi özünde Bakır‘ı buldun ise,
Ceddin Evlad-ı Muhammed Cafer'i bildin ise,
Rahman gel ol Şahı Merdan Ali imran aşkına.
Imam Musa'yı Kazım‘dır Ehli Beyt‘in serveri,
Canı aşkı nuş edenler müpteladır ekseri,
Șahı Şehidi Horasan Imam Rıza'dan beri,
Müptelayı merhamet kıl Kalb-i viran aşkına.
Şah Taki ile Naki‘nin bend oluban rahına,
Sadıkane ver Salavat Ehli Beyt ervahına,
Gafil olma yok vefası du cihan hublarına,
Gel feragat eyle gönül kamil insan aşkına.
Ey Virani çıkma yoldan doğru Raha gel beri,
Muhabbet şevkat senindir Ey Hasan-ül Askeri,
Evliyalar serfirazi Hünkar Hace Bektaş-ı Veli,
Sen ganisin ver muradım Mehdi devran aşkına.
Virani
Demir baba’nın, Virani’yle görüşmesi konusunda şu bilgiler aktarılmıştır: Demir Baba’ya, Arap ile Acem dillerini bilen bir kimsenin geldiği, müritleriyle Rumeli’ye geçtiği ve bu kişinin adının da Virani olarak söylendiği bildirilir. Ancak gaflet içnde olduğu ve „kutupluk“ davası güttüğü de ilave edilmiștir.
Demir Baba, manevi yönden kendisinin daha üstün olduğu hissini vermiștir. Demir baba, o tarihlerde yüz yirmi yaşına ulaşmış ulu bir ihtiyar imiș.
Virani, Demir Baba’nın batın kılıcıyla yenilir ve yere secde olur. Huzurunda dara duru, niyaz eder. Demir Baba’dan icazet ister. Ancak, Virani’ye öğütler, nasihatlar verir. „Kişi, böyle sevdalarda olmasa gerek. Kur’an-a uy, Sure-i Fatih’aya kadar kaç harf olduğunu bilir misin? Onlardan geçmeyen veli olmaz. Bu kadar sahife(suhufla) dört kitabı yutsa bile. Kimse kusuruna kalmaz. “ Bu nasihattan sora Demir Baba, Virani’ye icazet verir.
Bir çok Alevi ozanlarında da olduğu gibi virani, nerede doğduğu ve hangi tarihte Hakk‘a yürüdüğü hakkında kesin olmamakla beraber farklı rivayetler vardır. Abdülbaki Gölpınarlı, Alevi-Bektaşi Nefesleri adlı eserinde; Virani’nin ölmediği, sırolduğu şeklinde bir inancın bulunduğunu nakletmektedir.
Necef Bektaşi Dergahı’nda, üstünde tacı olan bir sütunun Virani’nin sır olduğu mekan kabul edilerek ziyaret edildiği mevcut rivayetler arasındadır.
Virani’nin doğum ve ölümü hakkında ki değer bir bilgi ise; Eldeki verilere göre tahminen 16. yüzyılın ortalarında Eğriboz Adası’nda doğmuş, 17. yüzyılın başlarında Hakk’a yürümüștür.
Ulu Ozan, Virani’nin hayatı ile ilgili Video…
https://www.youtube.com/watch?v=hbHF_FDba0E
Ehli Beyt yazarı ve Seyyid Seyfeddin Ocağı evlatlarından,
=Seyyid Hakkı=
Alevi inanç yolunda, hizmet sayfalarımız...
YouTube, ilim kanalımız: https://www.youtube.com/user/YediDeryaSohbeti62
Facebook, Dergah grubumuz: https://www.facebook.com/groups/244039227002241/
Fcebook, ilim sayfamız; https://www.facebook.com/Seyyid-Seyfeddin-Oca%C4%9F%C4%B1-sayfas%C4%B1-194839911064876/
Alevi Inanç Din Bilgileri, WEB sayfamız; https://www.uludivan.de/
Facebook özel sayfamız; https://www.facebook.com/seyyidhakkiii